Rehabilitacja po złamaniu nogi – jak przebiega i kiedy ją rozpocząć? Złamanie nogi jest jednym z najczęściej występujących urazów kończyn dolnych. Pełny powrót do sprawności wymaga cierpliwości i zależy od wielu czynników. To jak szybko wracamy do zdrowia po kontuzji, zależy w dużej mierze od rodzaju złamania i ogólnego stanu zdrowia. Duże znaczenie ma też wiek pacjenta. Przywrócenie sprawności inaczej przebiegać będzie u dziecka, a inaczej u osoby starszej. Niezależnie jednak od tego, jak przebiega proces leczenia, należy wspierać go indywidualnie dobraną formą rehabilitacji.
Zobacz także:
Rehabilitacja jako niezbędny etap powrotu do zdrowia
Objawy złamania przybierają różną formę, pamiętać jednak należy, że uraz ten często nie ogranicza się jedynie do uszkodzenia kości. Obrażeniu mogą ulec również mięśnie, naczynia krwionośne oraz nerwy. Może to nieść za sobą poważne konsekwencje. W wyniku złamania może dojść do zaburzeń układu ruchu, nieprawidłowości w obrębie pracy mięśni, czy niekontrolowanych przykurczy. Unieruchomienie złamanej kończyny sprawia, że usztywnieniu ulegają stawy, obniżeniu ulega siła mięśni, a co za tym idzie, zmniejsza się zakres ruchu. Z tego też względu bardzo ważna jest rehabilitacja. Należy rozpocząć ją jak najwcześniej po otrzymaniu zielonego światła od specjalisty. Zdarzają się również sytuacje, w których jest ona główną metodą leczenia np. przy urazach nieoperacyjnych. Właściwie dobrany zestaw ćwiczeń pomoże szybciej wrócić do formy i pozwoli uniknąć niepożądanych komplikacji.
Jak wygląda rehabilitacja po złamaniu i kiedy można ją rozpocząć?
Pierwszym krokiem jest ocena stanu zdrowia pacjenta. Na tej podstawie fizjoterapeuta w uzgodnieniu z lekarzem opracowuje plan działania i dobiera właściwy dla konkretnego przypadku zestaw ćwiczeń. Wbrew pozorom unieruchomienie kończyny nie oznacza, że należy zwlekać z rozpoczęciem rehabilitacji. 
Jak najwcześniejsze dostarczanie bodźców ruchowych w niewielkim zakresie może przynieść dużo korzyści i sprawić, że powrót do formy będzie przebiegał sprawniej. Oprócz dobrania odpowiedniej formy aktywności, specjalista ma za zadanie nauczyć pacjenta właściwego korzystania ze wspomagającego sprzętu medycznego takiego jak kule łokciowe. Jest to ważne przede wszystkim ze względów bezpieczeństwa. Niepoprawne korzystanie z kul może prowadzić do urazów wtórnych np. stawu barkowego. W kolejnym etapie następuje podjęcie działań mających na celu reaktywację pracy mięśni i stawów w obszarze złamania. Wykonywane ćwiczenia pozwalają też powrócić do właściwego zakresu ruchu. Jeżeli uraz objął również sąsiadujące ze złamaniem nerwy, istnieje możliwość podjęcia neuromobilizacji. Innymi zabiegami, które wspomagają prowadzoną rehabilitację poprzez niwelowanie bólu i wzmacnianie mięśni, są między innymi masaże, laseroterapia, elektrostymulacja i krioterapia.
Rehabilitacja dzieci
Przywrócenie pełnej sprawności po złamaniu nogi u dzieci to nie jedyny cel, który przyświeca jak najszybszemu wdrożeniu planu rehabilitacji. Oprócz tego ważne jest ograniczenie niepożądanych skutków urazu w postaci zaburzenia wzrostu kości. W pierwszym etapie wprowadza się ćwiczenia bierne, które polegają na wywoływaniu ruchu przez fizjoterapeutę. Kolejnym krokiem jest podjęcie ćwiczeń czynnych, które dziecko wykonuje już o własnych siłach. Warto pamiętać o tym, by dziecko czuło się bezpiecznie i swobodnie podczas prowadzonej terapii. Z tego względu dobrze jest łączyć pracę nad powrotem do sprawności z zabawą, która pomoże zniwelować stres i ból.
Rehabilitacja osób starszych
Osoby starsze narażone są na częściej występujące niż u osób młodych powikłania po złamaniach. Ze względu na unieruchomienie i dłuższy czas potrzebny na pełny powrót do sprawności,
u pacjentów ze złamaniem może występować ryzyko powstania odleżyn, czy zakrzepicy żylnej. Fizjoterapeuta ma więc za zadanie wprowadzenie planu ćwiczeń, które nie tylko wzmocnią mięśnie, ale działać będą rozluźniająco i wpłyną pozytywnie na ogólną kondycję pacjenta. Ze względu na spadek motoryczności u osób starszych, po przebytym urazie ważne staje się wprowadzenie treningu czynności dnia codziennego. Metoda ta pozwala skupić się na przywracaniu zakresu ruchów wykonywanych każdego dnia, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia kolejnych urazów. Rehabilitacja osób starszych sprowadza się również do nauki tak podstawowej czynności, jaką jest przemieszczanie się. Złamanie powoduje znaczne ograniczenie motoryki, przez co konieczne staje się przywrócenie tej zdolności w zakresie umożliwiającym normalne funkcjonowanie. Niezbędnym etapem terapii nierzadko jest też neuromobilizacja, która pomaga usprawnić pracę mięśni i układu nerwowego. Metoda ta jest terapią manualną, której działanie obejmuje układ nerwowy.
Niezależnie od rodzaju złamania, ogromną rolę w przywracaniu sprawności ruchowej uszkodzonej kończyny, ma rehabilitacja. Odpowiednio wcześnie podjęta i właściwie prowadzona, pozwala niwelować ból i szybciej wrócić do formy. Wpływa pozytywnie na zakres ruchu, odbudowywanie siły mięśni i ogólną kondycję. To wszystko przekłada się to bezpośrednio na poprawę jakości życia pacjenta.
